- Proso zwykłe należy do rodziny traw, do plemienia prosowatych. Jest poliploidalnym gatunkiem jarym. W zależności od budowy wiechy wyróżnia się kilka podgatunków prosa zwykłego.
Ziarniak prosa okryty jest niezrośniętymi z nim, błyszczącymi plewkami barwy białej, żółtej zielonej, czerwonej, brązowej, szarej lub czarnej. U odmian o ziarniakach białych udział plewek jest mniejszy (około 16%) niż u zabarwionych (powyżej 25%). Masa 1000 ziaren odmian uprawianych w Polsce waha się w granicach 5-7 g. Wiązkowy system korzeniowy prosa zwykle rozmieszczony jest w warstwie gleby na głębokości do 40-50 cm, jednak pojedyncze korzenie mogą sięgać 1 m. Ma on większą niż inne zboża zdolności wykorzystywania wody na glebach suchych. Źdźbło osiąga długość 0,75-1,5 m i rozkrzewia się od 1 do 5 pędów w zależności od właściwości odmianowych i siedliskowych.
Proso jest samopylne, ale często bywa zapylane przez owady, a wysoka temperatura i dobre nasłonecznienie zwiększają płodność kwiatków.
Słoma i plewy prosa dorównują sianu średniej jakości i mają wyższą wartość paszową niż słoma innych zbóż. Niektóre gatunki prosa mogą być w Polsce uprawiane także na zielonkę.
Z powodzeniem, tak jak w innych krajach, proso można wykorzystywać do produkcji spirytusu, piwa, skrobi i cukru gronowego.
Okres wegetacji prosa trwa 80-115 dni i jest w dużej mierze zależny od odmiany, warunków klimatycznych i glebowych oraz nawożenia.
Siew
Warunkiem uzyskania wysokich plonów jest dobry materiał siewny.
Optymalny termin siewu przypada między 15 a 20 maja. Zbyt wczesny siew może narazić rośliny na wiosenne przymrozki, zbyt późny, może natomiast opóźnić ich dojrzewanie i obniżyć plony.
Norma wysiewu wynosi od 15-20 kg/ha i jest zależna od terminu siewu, gleby i nawożenia.
Drobne nasiona prosa siejemy płytko i na jednakową głębokość: 1-2 cm na glebach cięższych i 3-4 cm na glebach lżejszych. Rozstawa między rzędami powinna wynosić 15-25 cm.
Pielęgnacja mechaniczna
W sprzyjających warunkach proso wschodzi po 6-7 dniach od siewu. W razie opóźniania się wschodów (niskie temperatury, zaskorupienie gleby) należy zastosować bronę lub wał kolczatkę. Po ukazaniu się pierwszego liścia następuje zahamowanie wzrostu prosa, co sprzyja rozwojowi chwastów. Aby zniszczyć chwasty, a także przeciwdziałać ewentualnemu zaskorupieniu się roli, należy wykonać bronowanie powierzchni pola broną średnią.
Natomiast po wschodach do pielęgnacji wskazane byłoby zastosowanie pielników wielorzędowych. Zabieg ten można wykonywać aż do momentu zakrycia międzyrzędzi. Ilość wykonanych zabiegów zależy od stopnia zachwaszczenia plantacji. Zazwyczaj wystarczają dwa zabiegi: w fazie krzewienia i strzelania w źdźbło.
Pielęgnacja chemiczna
Zwalczanie chwastów
Proso jest bardziej wrażliwe na herbicydy niż inne rośliny zbożowe. W jego uprawie możliwe jest tylko zwalczanie chwastów dwuliściennych. W razie silnego zachwaszczenia można stosować herbicyd w okresie, gdy rośliny prosa osiągną 10-15 cm wysokości. Wcześniejsze względnie późniejsze stosowanie herbicydów powoduje uszkodzenia i opóźnia rozwój roślin.
Zwalczanie chorób
Zagrożenie porażenia prosa chorobami nie jest duże. W warunkach wpływających na przedłużenie okresu kiełkowania, a zwłaszcza chłody oraz ciężkie i mokre gleby sprzyjają porażeniu przez głownię prosa. Jednak skutecznie przeciwdziała temu zaprawianie ziarna.
Zwalczanie szkodników
Ze szkodników najgroźniejsza jest omacnica prosowianka, a zwłaszcza jej postać larwalna. Zwalczaie polega na wykonaniu głębokiej podorywki i orki zimowej, stosowaniu siewów w III dekadzie maja oraz niszczeniu chwastów grubołodygowych.
Parametry odmiany Jagna:
- nowa odmiana prosa, której ziarno może być wykorzystane do produkcji kaszy jaglanej do bezpośredniego spożycia przez ludzi bądź w przemyśle piekarniczym jako dodatek do wybranych gatunków chleba
- wykorzystanie ziarna prosa: do produkcji mieszanek pokarmowych dla ptactwa domowego i ptaków śpiewających
- posiada zwartą wiechę, czym odróżnia się od jedynej odmiany Gierczyckie zarejestrowanej dotychczas w Polsce, które ma wiechę rozpierzchłą
- ziarno żółte, rośliny nieco wyższe od odmiany Gierczyckie, odmiana odporna na wyleganie
- Wysiew 15–20 kg/ha